Posted on

Hoe ik van Zweden ben gaan houden

Ja, dit gaat eigenlijk al heel lang terug – tot 1993, toen ik voor de eerste keer Zweden bezocht. En waarom was ik daar precies? Dat is een heel vreemd verhaal eigenlijk. Het is namelijk zo dat in 1992, ik 16 jaar was, en Zweden speelde op het EK. Daar zag ik de voetballer Tomas Brolin, en ik was meteen verkocht.

Sindsdien begon ik alles te leren over Zweden, ik verslond letterlijk alle informatie die ik maar kon vinden. Zelfs toen ik mijn interesse in Brolin zelf allang kwijt was, was ik nog steeds gek op Zweden. Mijn vader was zo lief om me een lang weekend mee te nemen, ergens in februari. We namen de boot van Kiel naar Göteborg, reden naar Malmö en weer terug. Het sneeuwde en het was stervenskoud maar ik was zo blij.

Ik kan maar moeilijk beschrijven hoe ik me toen voelde. Het was als thuiskomen, ik denk dat veel mensen dat wel kennen. Ik sprak de taal toen nog maar amper, en ik was er maar heel kort. We hebben vooral veel in de auto gezeten en van de natuur genoten. Drie dagen lang was ik intens gelukkig. Mijn vader kan zich ook nog goed herinneren dat een van de eerste dingen die ik tegen hem zei was dat ik me daar thuis voelde. Ik werd niet alleen verliefd op Zweden, maar ook op het voetbalteam van IFK Göteborg (wat op dat moment in de Champions League speelde tegen PSV… en won!). Dat waren nog eens tijden.

Ik besloot tijdens dat weekend dat ik Zweeds wilde gaan studeren, en dat heb ik uiteindelijk ook gedaan. Ik ben er een paar jaar later zelfs gaan wonen. Nu ben ik alweer heel lang terug in Nederland (na wat omzwermingen in Groot Brittannië), maar ik mis Zweden nog steeds. Het is de natuur, de rust, de taal, het Zweedse eten, maar ook gewoon de stad Göteborg. Dat zal misschien wel nooit meer over gaan.

Posted on

Zweedse woorden: lagom

“Lagom är bäst” is een uitdrukking die Zweden perfect samenvat. Het betekent zoveel als “voldoende is het best” of in het Engels “less is more”. Dit weerspiegelt zo’n beetje de persoonlijkheid van de meeste Zweden, in een cultuur van tevredenheid en gelijkwaardigheid.

Dat maakt het woord lagom zo’n beetje het meest Zweedse woord dat er bestaat. Het betekent alles van “gaat wel” tot “bijna perfect” en “precies genoeg”. Dit lijkt vaag, maar in de context is het voor een Zweed vaak precies duidelijk wat er wordt bedoeld. Het slaat op het hebben van een balans. Het is een woord dat in het Nederlands niet direkt te vertalen is, maar toch is het een begrip dat wij in Nederland ook wel kennen: lagom is ook te gebruiken in een negatievere zin, zoals de Nederlandse uitdrukking “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”.

Je kunt het als antwoord geven op de vraag hoe het met je gaat, op wat je ergens van vond, hoe het weer is, maar iets (of iemand) kan ook lagom groot zijn, de maaltijd lagom lekker… Het meest interessante aan het woord is wel dat het op zoveel manieren te interpreteren en te gebruiken is dat het maar in weinig talen een letterlijke tegenhanger heeft. Het is een beetje het gezellig van de Zweedse taal.

Het is niet alleen een woord, het is ook een gevoel, iets dat bij Zweden hoort, iets dat typisch Zweeds is. Breng een paar weken in het land door, begeef je onder de Zweden, en je begrijpt precies wat ik bedoel.

Zweden hebben de reputatie om bescheiden te zijn, zowel op communicatief, sociaal en materialistisch gebied. Ze staan niet graag in het middelpunt van de belangstelling en zijn niet goed in het aannemen van complimenten (en delen ze ook niet vaak uit). Gemiddeld zijn is veilig, zou je kunnen zeggen.